In den beginne was de aarde woest en ledig, heet het in het Boek der Boeken; in Homo sapiens blijkt de natuur opnieuw oppermachtig. Documentairemaker Nikolaus Geyrhalter trok naar plekken waar geen mens meer te zien of te horen is en filmde de terugkeer van de woeste aarde; aan het einde van het industriële tijdperk blijkt de natuur de sporen van menselijke aanwezigheid geruisloos te overwoekeren. Hoe ziet de aarde eruit als je resten van menselijke beschaving filmt? Om die vraag te beantwoorden reisde Geyrhalter de wereld over – van Azië naar Zuid-Amerika, van Europa naar de VS – en en richtte zijn camera op verlaten treinstations, industrieterreinen of een voormalig tropisch zwemparadijs. De natuur heeft er vrij spel; wat ooit een shopping mall of dataopslagcentrum was raakt overwoekerd door planten, struiken en bomen – alles wat homo sapiens heeft gebouwd blijkt in korte tijd te kunnen verdwijnen. Geyrhalter elimineerde niet alleen de mens in beeld, ook op de geluidstrack is voor hem geen plaats. Wat we horen is het geritsel van bladeren, het geluid van de regen, de wind die een stuk plastic doet opfladderen, zingende vogels en zoemende insecten. Homo sapiens verschijnt tien jaar na het uitbundig geprezen Our Daily Bread (2005) – over de verborgen kanten van de voedselindustrie – in de bioscopen. De regisseur aarzelt overigens om zijn nieuwste productie een documentaire te noemen. Liever praat hij over Homo sapiens als ‘een film’: de opnamen – lange statische shots – werden digitaal bewerkt en ook het geluid is in vergaande mate bewerkt. Geyrhalter beschouwt de vergane gebouwen en de natuur als ‘acteurs’. Homo sapiens is dan ook een ‘film over mensen’: hun radicale afwezigheid maakt dat ze de te sterker aanwezig zijn, zegt de regisseur. De film, waaraan hij vier jaar werkte, is daarmee een ode geworden ‘aan de mensheid vanuit het gezichtspunt van de toekomst’: wat blijft er over van onze levens als we er niet meer zijn?
Links:
- IMDb
- Volkskrant: Homo sapiens is akelig overtuigend en spectaculair
- Trouw: “Geyrhalter houdt met zijn fotografische film een soort evolutionaire spiegel voor”
Trailer: